W celu ustalenia nowej wysokości zasiłku ubezpieczony składa wniosek w terminie 21 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Termin ten jest terminem materialnym (tzw. zawitym), co oznacza że jest nieprzywracalny. Jeśli, np. matka nie złoży wniosku do 17 maja 2023 r. nie będzie miała później prawa do ustalenia nowej wysokości zasiłku, niezależnie od okoliczności, które były przyczyną niedotrzymania terminu, np. choroba, wyjazd zagraniczny.
Zasiłek macierzyński w zmienionej wysokości przysługuje przez okres od 26 kwietnia 2023 r. do końca okresu odpowiadającego okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego. Nie ma podstawy prawnej, aby przeliczyć wysokość zasiłku z datą wsteczną, czyli od daty kiedy on przysługuje, ze względu na zakaz retroaktywności prawa. Ustalenie nowej wysokości zasiłku nie oznacza ustalenia nowej postawy wymiaru zasiłku, która pozostaje bez zmian. Wniosek należy przechowywać w części B akt osobowych.
Wniosek należy złożyć do płatnika zasiłków. Jest nim pracodawca lub ZUS.
Jeżeli ubezpieczony nie złoży wniosku będzie korzystać z zasiłku macierzyńskiego na zasadach dotychczasowych.
Należy także zwrócić uwagę na inne przepisy przejściowe:
Cofnięcie przez pracodawcę wniosku o urlop rodzicielski złożonego na starych zasadach
Uważam, że w niektórych sytuacjach zajdą jednocześnie dwa przypadki opisane w przepisach przejściowych.
Przykład: Pracownica urodziła dziecko przed wejściem w życie nowych przepisów. Przebywa na urlopie macierzyńskim i za ten okres pobiera zasiłek macierzyński. Złożyła wniosek o długi urlop rodzicielski w pełnym wymiarze na starych zasadach (art. 179 (1) kp) przed wejściem w życie nowych przepisów. Składa wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego. Natomiast w związku z tym, że na dzień wejścia w życie nowych przepisów była ona na urlopie macierzyńskim pracodawca będzie zobowiązany do niezwłocznego cofnięcia wniosku o urlop rodzicielski (tematykę tą omówiłam we wcześniejszym wpisie blogowym, który zamieściłam powyżej). A więc nowa wysokość zasiłku macierzyńskiego zostanie ustalona na podstawie wniosku i będzie przysługiwać od 26 kwietnia 2023 r. do końca urlopu macierzyńskiego, zaś zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego zostanie ustalany na podstawie nowego wniosku, złożonego według nowych zasadach po cofnięciu starego wniosku przez pracodawcę. Jeśli pracownica nie złoży ponownie wniosku o urlop rodzicielski po jego cofnięciu przez pracodawcę będzie korzystać z urlopu rodzicielskiego na starych zasadach, jednak prawo do ustalenia nowej wysokości zasiłku macierzyńskiego za urlop rodzicielski, który rozpocznie się w przyszłości nie będzie przysługiwać. Albowiem ten wniosek dotyczy zasiłku macierzyńskiego za urlop, który przysługuje w chwili składania wniosku.
Pamiętaj, że nie należy mylić tematyki zasiłku macierzyńskiego z tematyką urlopu rodzicielskiego.
Pozdrawiam, Karolina Niedzielska
