Moją ulubioną działką z zakresu prawa pracy, jest czas pracy!

Mam świadomość tego, że wielu osobom zagadnienia związane z czasem pracy spędzają sen z powiek. A więc wychodzę na przeciw tym zmorą. Na tapetę bierzemy w pierwszej kolejności przerwy wliczane do czasu pracy.

Każdy pracownik ma określone prawo do czasu wolnego, zarezerwowanego na jego odpoczynek, posiłek w trakcie pracy.

Wyróżniamy kilka przerw wliczanych do czasu pracy:

• przerwa 15 minut na posiłek 
• przerwa na karmienie dziecka
• przerwa przy pracach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, monotonnych lub pracy w ustalonym z góry tempie
• przerwa w pracy przy monitorze ekranowym
• przerwa dla osoby niepełnosprawnej
• przerwa dla pracowników młodocianych

Przerwa 15 minut na posiłek

Przerwa ta oczywiście wliczana jest do czasu pracy. Jednakże nie każdy pracownik będzie miał do niej prawo, albowiem uzależniona jest ona od czasu pracy w danej dobie pracowniczej. Aby nabyć praw do przerwy na podstawie art. 134 kodeksu pracy, należy pracować w danej dobie pracowniczej co najmniej 6 godzin.

Przykład:

Pracownik pracuje zgodnie z grafikiem, w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W poniedziałek pracuje 5 h, we wtorek 6 h, w środę 6 h, w czwartek 5 h, w piątek 4 h.

W takim wypadku 15 minutowa przerwa będzie przysługiwała pracownikowi tylko we wtorek i środę.

Przerwa na karmienie

Jesteś nauczycielką? Zajrzyj koniecznie do mojego wpisu na temat: Przerwa na karmienie na podstawie Karty Nauczyciela.

Przerwa na karmienie wliczana do czasu pracy dla kobiety zależna jest od trzech czynników: od samego faktu laktacji, a co za tym idzie od ilości dzieci karmionych oraz od wymiaru czasu pracy w danej dobie pracowniczej.

Zgodnie z przepisami kodeksu pracy pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.

Tym samym kobieta pracująca 5 h na dobę, karmiąca dwójkę dzieci będzie miało prawo do jednej przerwy 45 minutowej. Natomiast kobieta karmiąca jedno dziecko, ale pracująca na dobę 8 h, będzie miała prawo do dwóch przerw 30 minutowych.

Przerwa na karmienie jest niezależna od przerwy na posiłek oraz przerwy osoby niepełnosprawnej.

Przepisy nie przewidują w jakiej formie kobieta jest zobowiazana do wskazania pracodawcy faktu laktacji. A w szczególności brak jest regulacji prawnej żądania od pracownicy przedłożenia zaświadczenia lekarskiego.  Tym samym powinno się od niej odebrać odpowiednie oświadczenie. Natomiast zaświadczenie od lekarza pracodawca ma prawo zażądać w przypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości co do faktu laktacji. Stan laktacji jest stanem fizjologicznym, tym samym są to dane o stanie zdrowia. Jak najbardziej będziemy w tej sytuacji stosować art. 22 (1) § 5. Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświadczenia osoby, której dane dotyczą. Pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa w § 1 i 3, w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.

Uważam, że powinno się odbierać od kobiety oświadczenie, albowiem przepisy nie wskazują jaki lekarz, jakiej specjalności jest właściwy w tym zakresie. A więc takie zaświadczenie może wydać zarówno lekarz pediatra, ginekolog, internista czy nawet lekarz dentysta. Oczywiście pracodawca może w swoich wewnętrzzakładowych przepisach unormować powyższe zagadnienia w sposób odmienny.

Przepisy nie przewidują do jakiego wieku dziecka przysługuje przerwa. Tym samym prawo do niej jest zależne od stanu fizjologicznego kobiety- laktacji.

Na wniosek kobiety w sytuacji, gdy ma ona prawo do dwóch przerw (30 minut lub 45 minut), można przerwy te łączyć. Taki wniosek umieszczamy w dodatkowej dokumentacji pracowniczej, w dziale dotyczącym czasu pracy.

Chcesz wiedzieć wiedzieć na temat dokumentacji pracowniczej? Zaopatrz się koniecznie w mojego e-booka.

Przerwa przy pracach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, monotonnych lub pracy w ustalonym z góry tempie

Przerwa przysługuje w wymiarze 15 minut, jest wliczana do czasu pracy i niezależna od innych przerw. Pracami monotonnymi, uciążliwymi będą polegały na długotrwałym wykonywaniu powtarzających się czynności lub sekwencji czynności, które mogą po upływie dłuższego czasu powodować znużenie, mniejszą czynności pracownika, a co za tym idzie obniżenie efektywności jego działań.

Przerwa w pracy przy monitorze ekranowym

Konstrukcja tej przerwy jest dosyć dziwna i osobiście uważam, że w dzisiejszych czasach straciła na znaczenia. Kilkanaście lat temu, gdy komputery były potężnym sprzętem, gdzie używano specjalnych przyciemniaczy na ekrany, ponieważ obraz skakał i naprawdę miały bardzo negatywny wpływ na człowieka, przerwa ta odgrywała doniosłą rolę w profilaktyce.

Obecnie monitory ekranowe nie skaczą, nie ma potrzeby ich przyciemniać. Jednak prawo do przerwy pozostało.

Przerwa ta polega na odpoczynku pracownika od stanowiska monitorowego. Na każdą przepracowaną godzinę pracy ciągłej przysługuje 5 minut przerwy. Polega ona na odejściu od stanowiska, przejściu się po biurze, popatrzeniu przez okno. Taka konstrukcja przerwy powoduje, że nie można jej kumulować i z wyższego wymiaru skorzystać jednorazowo. Przerwa ta niezależna jest od wymiaru pracy w danej dobie pracowniczej i od korzystania z innych przerw.

Dla kobiet w ciąży obecnie ciągłą praca przed monitorem ekranowym jest dozwolona w wymiarze do 8 godzin an dobę pracowniczą. Jednakże przerwa ta jest wydłużona do 10 minut.

Przerwa dla osoby niepełnosprawnej

Przerwa dla osoby niepełnosprawnej wynosi 15 minut. Jest niezależna od innych przerw i przysługuje niezależnie od stopnia niepełnosprawności. Tym samym pracodawca będzie obowiązany udzielać tejże przerwy dla pracownika z niepełnosprawnością w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym.

Przerwa dla młodocianego

 

Masz pytania, szukasz szkolenia z zakresu prawa pracy, kursu lub audytu kadrowo- płacowego?

Napisz do mnie: kontakt@karolinaniedzielska.pl

Szukasz inspiracji, pomocy oraz refleksji w kadrach i płacach oraz HR i zarządzaniu zasobami ludzkimi.
Wejdź na fanpage.

Kwadrans z HR- Karolina Niedzielska

Karolina Niedzielska