O odpowiedzialności materialnej pracowników w kadrach mówi się mało, bo są to czyste przepisy i instytucje cywilnoprawne. Zazwyczaj tą materią zajmują się radcowie prawni obsługujący danego pracodawcę. Zatem skoro jestem prawnikiem oraz zajmuje się kadrami i płacami przedstawię tą niezwykle ciekawą instytucję prawną.
Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną. W przypadku winy umyślnej odpowiedzialność pracownika jest nieograniczona i niezależna od osiąganego wynagrodzenia pracownika, a więc do pełnej wysokości szkody jaką poniósł pracodawca. Przykład: pracownik umyślnie podpalił hale produkcyjną. Szkoda to 200 tys. złotych. Tym samym pracownik będzie odpowiadać do wysokości 200 tys. zł, chyba że strony zawrą pisemną ugodę, która będzie w sposób odmienny regulować wysokość odpowiedzialności.
Natomiast w sytuacji wyrządzenia szkody przez pracownika nieumyślnie odpowiada on do wysokości 3 wynagrodzeń, bez względu na wysokość poniesionej szkody przez pracodawcę.
W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność taką jak opisano powyżej. Tym samym jeśli szkoda w mieniu osoby trzeciej, np. klienta powstała z winy umyślnej pracownik może zostać pociągnięty w pełnej wysokości. jeśli była to wina nieumyślna to granica 3 wynagrodzeń nadal obowiązuje, nawet jeśli pracodawca naprawił szkodę osobie trzeciej w pełnej wysokości.
Często na szkoleniach, które prowadzę z przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji jestem pytana o to jak wygląda odpowiedzialność mobbera względem pracodawcy. Oczywiście to na pracodawcy ciąży obowiązek przeciwdziałania mobbingowi, a w sytuacji gdy w ogóle nie wypełnia tego obowiązku lub robi to nieudolnie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na gruncie prawa pracy. Pracodawca nie zawsze jest sam mobberem, ale może mobbera zatrudniać. Pracodawca ma wiele narzędzi oraz instytucji, które może wykorzystać w dyscyplinowaniu pracowników. Nie rzadko zdarza się, że nawet jeśli pracodawca wskutek wyroku sądowego zapłaci odszkodowanie i/lub zadośćuczynienie za mobbing, który był stosowany przez jego pracownika wobec innej osoby, mobber zostaje w pracy. Niestety nie ma przepisów, które nakazywałyby zwolnienie mobbera (sic!). Tym samym stoję na stanowisku, że pracodawca w ramach stosunku pracy może pociągnąć mobbera do odpowiedzialności przynajmniej finansowej.
Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Uporczywość to negatywne nastawienie do swoich obowiązków, świadomość, że JA jako pracownik mam określone obowiązki i podejmowanie działań nacechowanych złą wolą. Wiem, że mam dbać o zasady współżycia społecznego w zakładzie pracy jeden z archaicznych obowiązków pracownika, ale w kodeksie pracy nadal widnieje zapis- art. 100 pkt 6 kp). Tym samym z uwagi na przesłankę uporczywości mobbing zawsze jest czynem umyślnym.
Wróćmy na chwilę do przesłanki odpowiedzialności za szkodę w mieniu pracodawcy z winy umyślnej. Skoro mobbing jest czynem umyślnym, a mobber swoim działaniem z winy umyślnej spowodował w mieniu pracodawcy szkodę (uszczuplenie stanu majątkowego pracodawcy, poprzez konieczność zapłacenia odszkodowania i/lub zadośćuczynienia), tym samym pracodawca może pocignąć go do odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę w pełnej wysokości.
Masz pytania, szukasz szkolenia z zakresu prawa pracy, kursu lub audytu kadrowo- płacowego?
Napisz do mnie: kontakt@karolinaniedzielska.pl
Szukasz inspiracji, pomocy oraz refleksji w kadrach i płacach oraz HR i zarządzaniu zasobami ludzkimi.
Wejdź na fanpage.
Kwadrans z HR- Karolina Niedzielska
Karolina Niedzielska
