W dniu 20 maja 2022 r. została ogłoszona ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027, która dość znacząco zmienia także ustawę o Pracowniczych Planach Kapitałowych. Ustawa ta wchodzi w życie w dniu 4 czerwca 2022 r. i trochę namiesza w pracy działów kadrowo- płacowych.
Pracownicze Plany Kapitałowe (dalej PPK), to system partycypacji ubezpieczonych, przyszłych emerytów w odkładaniu na ich przyszłe emerytury, bowiem zmiany z 1989 r. a potem zmiana systemu ubezpieczeń społecznych w 1999 r. nie gwarantują już przez państwo wysokich emerytur, np. liczonych z najlepszego 10 letniego okresu zatrudnienia. Nowe pokolenia odkładają na emerytury w zupełnie odmienny sposób, a system kapitalistyczny nie przewiduje już tego, że państwo jako państwo opiekuńcze będzie gwarantem emerytalnym. Dlatego też system emerytalny został oparty na trzech filarach, także na PPK.
Jakie czekają nas zmiany?
1. Wcześniejsza możliwość zapisania do PPK
Osoby zatrudnione (czyli te, które podlegają ubezpieczeniu emerytalno- rentowemu), w wieku 18-55 lat mogą zostać zapisane do PPK dopiero do 10-tego następnego miesiąca po upływie 3 miesięcznego okresu zatrudnienia, chyba że zrezygnują z dokonywania wpłat. Termin ten ulegnie zmianie, bowiem osoba zatrudniona będzie mogła być zapisana do PPK nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia.
2. Wypłata transferowa
Zgodnie z art. 19 ustawy o PPK jeśli nowo zatrudniona osoba złoży m.in. pracodawcy/ zleceniodawcy oświadczenie o tym, gdzie posiada rachunki PPK i jednocześnie po zatrudnieniu przystąpi do PPK, na podmiocie zatrudniającym, np. pracodawcy ciąży obowiązek złożenia w imieniu, np. pracownika wniosku o wypłatę transferową do Instytucji Finansowych (dalej IF), z którymi ma zawarte umowy o prowadzenie (jest to jeden z etapów zatrudniania nowego pracownika, który omawiam na moim kursie specjalista ds. kadr i płac i specjalista ds. kadr). Jeśli pracownik nie złoży oświadczenia, że nie wyraża zgody na złożenie takiego wniosku pracodawca ma obowiązek to uczynić. W związku ze zmianą terminu możliwości zapisu się do PPK, którą wskazałam powyżej, zmieni się także termin złożenia oświadczenia o rachunkach i umowach o prowdzenie PPK. A więc od wejścia w życie nowych przepisów pracownik (inny zatrudniony) w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz uczestnika PPK będzie składał oświadczenie o swoich poprzednich rachunkach PPK.
Zostanie zmieniony także art. 19 ust. 2, który będzie brzmiał w następujący sposób:
Podmiot zatrudniający, któremu złożono oświadczenie o zawartych rachunkach PPK, niezwłocznie po jego otrzymaniu informuje uczestnika PPK, który złożył to oświadczenie, o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego rachunkach PPK prowadzonych przez instytucje finansowe, z którymi umowy o prowadzenie PPK zawarły na jego rzecz i w jego imieniu inne podmioty zatrudniające, na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z którą umowę o prowadzenie PPK zawarł podmiot zatrudniający, któremu złożono oświadczenie. A więc zostanie zmieniony termin poinformowania o obowiązku złożenia wniosku o wypłatę transferową przez pracodawcę (inny podmiot zatrudniający). Pracodawca będzie informował o tym niezwłocznie po otrzymaniu oświadczenia, a nie tak jak dotychczas niezwłocznie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK pracownika z IF.
Zostanie także w art. 19 uchylony ustęp 6, który obecnie stanowi:
Instytucja finansowa informuje podmiot zatrudniający o wypłacie, wypłacie transferowej lub zwrocie środków zgromadzonych na rachunku PPK w oparciu o umowę o prowadzenie PPK zawartą w imieniu i na rzecz uczestnika PPK przez ten podmiot zatrudniający, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przeprowadzona została wypłata, wypłata transferowa lub zwrot. A więc IF nie będzie już informowała , że wypłata transferowała została dokonana.
3. Wpłata dodatkowa
Dotychczas w art. 27 ust. 3 ustawy o PPK brak było dookreślenia terminu od kiedy obowiązuje zadeklarowana wpłata dodatkowa do PPK. Teraz będzie to tak, że wpłata dodatkowa w wysokości zadeklarowanej przez uczestnika PPK obowiązywać będzie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył deklarację wpłaty dodatkowej.
4. Termin dokonywania wpłat do PPK
Dotychczas art. 28 ust. 1 ustawy o PPK wskazuje, że wpłat dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie. Nowela zakłada ujednolicenie terminu dokonywania pierwszej i kolejnych wpłat do PPK. Obecnie terminy te różnią się. Proponowana zmiana ma na celu umożliwienie pracodawcom dokonywania pierwszych wpłat do PPK począwszy od dnia, w którym zostały naliczone i pobrane – nawet w tym samym miesiącu, w którym została zawarta umowa o prowadzenie PPK. Od 4 czerwca pierwsze wpłaty oblicza się i pobiera się od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po powstaniu stosunku prawnego wynikającego z umowy o prowadzenie PPK. Pierwsze wpłaty są dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.
5. Zwrot nienależnie pobranych wpłat do PPK
Obecnie brak jest w ustawie o PPK przepisów wskazujących na zasady postępowania w przypadku dokonania nienależnych wpłat do PPK i dopłat od Państwa. Dotyczy to sytuacji dokonania tych wpłat na przykład w razie zawarcia umowy o prowadzenie PPK na rzecz osoby niespełniającej definicji osoby zatrudnionej, dokonania wpłat po złożeniu przez uczestnika PPK deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, czy dokonania wpłat w wysokości wyższej niż należna albo odprowadzeniu wpłaty dwa razy za ten sam okres. W związku z tym zostaną wprowadzone przepisy umożliwiające wycofania nienależnych wpłat do PPK i dopłat od Państwa. Wycofanie będzie następowało po stwierdzeniu, że zostały dokonane bezpodstawnie (tj. wpłaty były nienależne). Powinny one zostać zwrócenie na rzecz podmiotu, który je sfinansował. Taki zwrot będzie możliwy bez potrzeby składania przez uczestnika PPK dyspozycji odkupienia lub umorzenia jednostek uczestnictwa ( został dodany art. 28a ustawy o PPK).
6. Niestosowanie przepisów ustawy o PPK przez mikroprzedsiębiorców oraz osoby fizyczne
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o PPK przepisów ustawy nie stosuje się do:
- mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą podmiotowi zatrudniającemu deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK,
- podmiotu zatrudniającego będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tego podmiotu, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.
Od 4 czerwca 2022 r. powyższe podmioty na wezwanie PFR będą przekazywać do PFR oświadczenie o spełnianiu warunków o nietworzeniu PPK, czyli warunków z art. 13 ust. 1 ustawy o PPK.
Reszta zmian dotyczy już zarządzania środkami PPK, dopłat, wpłat powitalnych ze Skarbu Państwa czy innych zagadnień.
Pozdrawiam, Karolina Niedzielska
