Problemy z PIT-0 dla pracujących seniorów

Ulga dla pracujących seniorów

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 154 przychody osiągnięte

1. ze stosunku służbowego,
2. stosunku pracy,
3. pracy nakładczej,
4. spółdzielczego stosunku pracy,
5. z umów zlecenia,
6. oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

-otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł i 30 ooo zł  ( https://www.gov.pl/web/kas/90-emerytow-i-rencistow-skorzysta-na-polskim-ladzie, dostęp: 4 stycznia 2022 r.) kwoty wolnej od podatku pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

a) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
b) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),

c) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),

d) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794, 1621 i 1981),

e) świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a, tj. Świadczenia pieniężne otrzymywane po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw, przez okres roku co miesiąc lub za okres roku jednorazowo albo co miesiąc przez okres trzech miesięcy,

f) uposażenia przysługującego wstanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236).

W przypadku PIT-0 najwięcej zmian przewidzianych w projekcie zmiany ustawy o pdof z 24 marca 2022 r. dotyczy ulgi dla emerytów. Po pierwsze do wyliczenie dochodów objętych ulgą dodano zasiłki macierzyńskie oraz określono, że podatnik pomimo nabycia uprawnienia do emerytury lub renty jej nie pobiera oraz nie złożył wniosku o ustalenie prawa do tego świadczenia albo po ustaleniu prawa do świadczenia nie pobierał go i nadal nie pobiera. Od 1 stycznia 2023 r., zwolnienie będzie obejmowało wyłącznie te osoby, które mimo nabycia uprawnienia do świadczenia nigdy nie pobierały świadczenia emerytalnego. Zatem po zmianie z omawianego zwolnienia nie skorzystają osoby, które powróciły na rynek pracy również korzystające ze zwolnienia w 2022 r.

Jednak w projekcie z 12 kwietnia 2022 r. z tych postanowień zrezygnowano. Pozostawiono jedynie objęcie ulgą zasiłków macierzyńskich.

Aby podatnik mógł skorzystać z preferencji podatkowej w ujęciu miesięcznym jest zobowiązany do złożenia płatnikowi podatku (np. pracodawcy) oświadczenia o tym, że spełnia ustawowe przesłanki do stosowania tej preferencji podatkowej.

---

Częste problemy z PIT-0 dla pracujących seniorów

 1. Podleganie ubezpieczeniom społecznym i rozliczanie nagrody jubileuszowej

Pierwszy problem, który często jest analizowany to to czy od nagrody jubileuszowej należy pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych jeśli jest stosowany PIT-0 dla seniora? Skąd się w ogóle wziął ten problem? Wyniknął on z tego, że jedną z przesłanek stosowania PIT-0 jest taki warunek, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Niektórzy wywodzą z tego skutek prawny taki, że te składniki wynagrodzenia, które są oskładkowane korzystają z PIT-0 a te które są nieoskładkowane należy opodatkować. Jest to nieprawda. Nigdzie w przepisie nie zostało tak to opisane. Tutaj chodzi zupełnie o coś innego. A mianowicie, chodzi o to, czy ktoś w ogóle ma ubezpieczenie społeczne czy nie, aby mógł skorzystać z PIT-0. A więc to, że nagroda jubileuszowa jest nieoskładkowana nie ma nic do rzeczy, albowiem także do niej zastosujemy PIT-0, ponieważ jest przychodem ze stosunku pracy, a ten przychody korzystają z preferencji podatkowej. Jeśli ustawodawca chciałby, aby PIT-0 był stosowany tylko do przychodów oskładkowanych to raczej przepis art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych był zredagowany tak: przychody ze stosunku pracy, które stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe….- a tak nie jest!

Kiedy zatem ubezpieczenie społeczne będzie miało znaczenie?

Przykład:

Mężczyzna osiągnął 65 lat. Nie przeszedł na emeryturę, nadal pracuje. W firmie X pracuje na podstawie umowy o pracę, z której osiąga przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Następnie w firmie Y ma umowę zlecenia, z której płacona jest tylko składka zdrowotna, albowiem doszło do zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych. Tym samym tylko z umowy o pracę będzie mógł złożyć PIT-0, ponieważ podlega pod składki na ubezpieczenie społeczne, zaś z umowy zlecenia nie, bo jest płacona tylko składka zdrowotna.

Nad przytoczonym powyżej przykładem należy się jeszcze pochylić, albowiem uważam, że z umowy zlecenia też będzie można skorzystać z PIT-0. Jak? A mianowicie osoba, która nie podlega obowiązkowo składkom emerytalno- rentowym może zostać objęta nimi dobrowolnie. Uważam, że jeśli ten senior zostałby objęty dobrowolnie składką emerytalno- rentową z tej umowy zlecenia to mógłby skorzystać z PIT-0 także do przychodów z tego zlecenia. Ustawa nigdzie nie wskazuje, że muszą być to obowiązkowe składki (tak jak np. ustawa o PPK), nie wskazuje jakie to muszą być składki (czyli czy emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa). A więc uważam, że ta wykładnia przepisu jest prawidłowa.