kup teraz

pakiet szkoleń HIT -
3 dni szkoleń kadrowych za 99 zł!

3 dni szkoleń kadrowych za 99 zł – pakiet, który musisz mieć przed końcem roku!
Dołącz do wyjątkowego cyklu szkoleń online i uporządkuj wiedzę o umowach o pracę, urlopach oraz kontroli PFRON.

Zasady urlopu wypoczynkowego

Urlopy

11 września, 2021

Tematyka urlopu wypoczynkowego jest bardzo szeroka. W niniejszym wpisie poruszę problem nabywania prawa do urlopu, stażu urlopowego, przedawnienia urlopu i zaległego urlopu.

Urlop wypoczynkowy jest niezbywalnym prawem osobistym pracownika do odpoczynku. Urlopu nie można się zrzec, przenieść go na osobę trzecią lub sprzedać. Urlop należy wykorzystywać w naturze. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest wypłata ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop tylko i wyłącznie w przypadku ustania zatrudnienia. W zależności od tego w jakim momencie swojej kariery zawodowej jest pracownik będzie on nabywać prawo do urlopu wypoczynkowego lub posiadać określony limit dni urlopowych w roku kalendarzowym, zależnych od tzw. stażu urlopowego w ilości 20 lub 26 dni.

Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Przykład: 1/12 x 20 = 1,66

Pracownik przepracował 3 pełne miesiące kalendarzowe.

3 x 1,66 = 4,98

4,98 x 8h* = 39,84

Przysługujący urlop: 39 godzin i 50 minut

*1 dzień urlopu wypoczynkowego = 8 godzin

Bardzo częstym dylematem kadrowców jest to czy można wynik 1,66 zaokrąglić w górę. Wynika to z faktu, że brak jest odpowiednich unormowań kodeksowych w tejże materii. W praktyce można przyjąć- chociaż nie ma przepisu, który uprawniałby do tego- metodę zaokrąglenia wymiaru urlopu do pełnego dnia z korzyścią dla pracownika. Będzie to więc zamiast 1,66- 2 dni, tak jednak, by w roku kalendarzowym wymiar urlopu pracownika nie przekroczył 20 dni. (Stanowisko GIP z dnia 5 lipca 2010 r., GPP- 110-4560-41-1/10/PE/RP).

Kolejnym dylematem jego czy można pracownikowi udzielić urlopu niejako na zapas, tzn. udzielić urlopu w wymiarze takim w jakim dopiero nabędzie do niego prawo. Wynika to z faktu, że pracownik nabywa prawo do urlopu w wymiarze 1,66 dnia po przepracowaniu pełnego miesiąca, nie miesiąca kalendarzowego (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1996 r., I PKN 47/96). Co nie zmienia faktu, że można udzielić urlopu na zapas. Jednak po stronie pracodawcy powstanie ewentualne ryzyko, że jeśli z pracownikiem ustanie stosunek pracy przed przepracowaniem miesiąca do nabycia prawa urlopu już wykorzystanego to pracodawca będzie na tym stratny.

Przykład:Pracownik został zatrudniony 15 lipca 2021 r. Pierwszy wymiar 1,66 urlopu nabędzie 14 sierpnia 2021 r.

Od kolejnego roku kalendarzowego, następującym po roku, w którym pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia pracownik nabywa już prawo do urlopu w pełnym wymiarze zależnym od stażu urlopowego.

Uwaga! Aby w kolejnym roku pracownik z dniem 1 stycznia miał w dyspozycji pełny wymiar urlopu, w roku poprzednim wystarczy, że rozpocznie nabywanie urlopu wypoczynkowego.

Przykład: Pracownik został zatrudniony 15 grudnia 2020 r. Nie nabędzie prawa do urlopu w wymiarze 1,66, ponieważ od 1 stycznia 2021 r. nabędzie prawo do całości urlopu w wymiarze 20 dni (posiada staż urlopowy poniżej 10 lat).

Inaczej będzie wyglądać sytuacja jeśli w trakcie roku i de facto w trakcie miesiąca, w którym pracownik nabywa prawo do urlopu stosunek pracy się zakończy.

Przykład: Pracownik zaczął pracę w dniu 15 stycznia 2021 r. Nie przepracował u danego pracodawcy pełnego miesiąca- nie nabędzie prawa do 1,66 wymiaru urlopu. W przypadku kontynuacji pracy w tym samym roku kalendarzowym czas przepracowany zostanie zliczony. A więc jeśli pracownik skończył pracę w dniu 31 stycznia 2021 r., a następnie rozpocznie pracę 1 marca 2021 r. To prawo do pierwszych 1,66 dni urlopu nabędzie 14 marca 2021 r., bowiem czas przepracowany w styczniu zostanie już zaliczony.

Te same zasady dotyczą także osób, które zostały zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Przykład: Pracownik został zatrudniony po raz pierwszy w życiu w dnu 1 września 2020 r., na okres próbny wynoszący 3 miesiące. Jego wymiar etatu to 1/5.

W celu obliczenia części wymiaru urlopu, do której prawo będzie nabywać pracownik należy:
1) Obliczyć wymiar urlopu w stosunku do wymiaru etatu:
20 x 1/5 = 4 dni
2) Obliczyć proporcjonalnie część nabywanego urlopu 1/12 x 4 dni = 0,33 dnia

 

Staż urlopowy 

Po tym jak pracownik nabędzie już prawo do pierwszego w życiu urlopu z każdym nowym rokiem kalendarzowym w 1 stycznia nabywa prawo do całego wymiaru urlopu. Pamiętać należy o tym, że nabywa się prawo do urlopu tylko raz w życiu. Oznacza to, że nawet jeśli są przerwy w zatrudnieniu to nie ma to znaczenia dla nabytego uprawnienia. Wiąże się to z zasadą ochrony praw nabytych uregulowanej na poziomie konstytucyjnym.

Przykład: Pracownik urodził się w 1970 r. Do pierwszej pracy poszedł w roku 1993 r. po skończeniu studiów inżynierskich. Pracę zaczął w dniu 2 września 1993 r. Do końca 19993 r. nabywał prawo do 1/12 z 20 urlopu wypoczynkowego. 1 stycznia 1994 r nabył prawo do 20 dni. W 1997 r. odszedł z pracy i założył własną firmę. Firma została zamknięta w marcu 2020 r. z uwagi na pandemię koronawirusa. W okresie prowadzenia firmy nigdzie nie pracował. W dniu 1 kwietnia 2020 r. pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Urlop będzie mu przysługiwać proporcjonalnie do okresu pozostałego do końca roku kalendarzowego (9 miesięcy) i będzie to 20 dni.

Obliczenie: 26/12 = 2,16, 2,16 x 9 = 19,44 = 20 dni

Do stażu urlopowego wliczają się następujące okresy:
1) staż pracy,
2) okres nauki,
3) służba wojskowa,
4) okresy pracy i nauki zagranicą,
5) okresy pracy w gospodarstwie rolnym,
6) okresy pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych.
Do stażu urlopowego nie wliczają się okresy wykonywania umów cywilnoprawnych (zlecenie, dzieło, kontrakt menadżerski), prowadzenia działalności gospodarczej, pełnienia funkcji w spółkach handlowych (prezes, członek rady nadzorczej, prokurent, chyba że zostali zatrudnieni).

1) Staż pracy 

Staż pracy wliczany jest niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy (umowa o pracę, mianowanie, powołanie, wybór, spółdzielcza umowa o pracę), sposobu ustania zatrudnienia oraz wymiaru etatu (art. 154 (1) § 1 kp). Tym samym pełny jak i niepełny etat będą traktowane w stażu tak samo. Problematyczne mogą stać się zasady  dokumentowania stażu pracy. Zgodnie z art. 22 (1) § 1 pkt 6 w zw. z art. 22 (1) § 2 kodeksu pracy informację o przebiegu dotychczasowego zatrudnienia pracodawca żąda tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy takie dane są niezbędne od kandydata.

Przykład: Pracodawca prowadzi rekrutację na stanowisko księgowej. Niezbędnymi informacjami pozyskiwanymi od kandydata są informacje o wykształceniu, posiadanych kwalifikacjach oraz przebiegu dotychczasowego zatrudnienia.

Natomiast jeśli na etapie rekrutacji dane te są zbędne to dopiero pracodawca żąda ich podania na etapie zatrudnienia (zob. art. 22 (1) § 2 w zw. z art. 22 (1) § 3 pkt 4 kp).

Zgodnie z art. 22 (1) § 5 kp udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświadczenia osoby, której dane dotyczą. Pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych osób w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. A więc nie ma już takich dokumentów jak kwestionariusze osobowe- są oświadczenia !!! Również pracownik nie musi przedstawiać świadectw pracy z poprzednich miejsc. W takim wypadku działamy i wyliczamy staż urlopowy na podstawie oświadczenia, chyba że pracodawca takich świadectw zażąda, lecz o tym uprawnieniu pracodawcy należy pouczyć kandydata/ pracownika. Najlepiej zrobić to w samym druku oświadczenia.

Zaznaczam, że zmiany te funkcjonują od 4 maja 2019 r.  Jeśli nie znasz tych zasad to zachęcam do przeczytania mojego wpisu:

 

DANE OSOBOWE

 

2) Okres nauki

Zgodnie z art. 155 do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

  1. zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
  2. średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
  3. średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
  4. średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
  5. szkoły policealnej – 6 lat,
  6. szkoły wyższej – 8 lat, niezależnie od tego czy są to studia licencjackie, inżynierskie, magisterskie. Jako ukończenia szkoły wyższej nie traktujemy studiów podyplomowych, studiów doktoranckich, szkoły doktorskiej.

Okresy nauki, o których mowa w pkt 1–6, nie podlegają sumowaniu. Tym samym okres korzystniejszy pochłania okres mniej korzystny.

Przykład: Pracownik ukończył liceum ogólnokształcące a następnie studia licencjackie. W okresie studiów nie pracował. Do stażu urlopowego zostanie zaliczony okres 8 lat- ukończenie szkoły wyższej.

Datą ukończenia studiów jest data złożenia egzaminu dyplomowego, w przypadku studiów na kierunkach lekarskim, lekarsko-dentystycznym i weterynaria – data złożenia ostatniego wymaganego programem studiów egzaminu, a w przypadku studiów na kierunkach farmacja i fizjoterapia – data zaliczenia ostatniej wymaganej programem studiów praktyki. Dopiero od tych dat będzie okres nauki w szkole wyższej wliczany do stażu urlopowego (art. 76 ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym).

Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Przykład: Pracownik ukończył liceum ogólnokształcące. Następnie po maturze poszedł do pracy. Po roku pracy, nadal pracując podjął studia na kierunki fizjoterapia studia jednolite magisterskie (zob. rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów , wynikających z regulacji dotyczących prawa do wykonywania zawodu fizjoterapeuty – wprowadzonych ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty). W trakcie studiów nadal pracował.

Jak ustalić staż urlopowy, które okresy uwzględnić i które wyliczenie będzie korzystniejsze?

  1. 8 lat (studia) + 1 rok pracy = 9 lat
  2. 4 lata (liceum) + 6 lat pracy(1 rok + 5 lat pracy na studiach) = 10 lat – korzystniejsze

3) Służba wojskowa

Zgodnie z ustawą z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej: art. 120. 1. Pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się dookresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

2. Pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę po raz pierwszy lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę.

3.Pracownikowi, który podjął pracę po upływie trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej, czas odbywania tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjęli pracę.

To teraz już wiesz dlaczego wpisuje się służbę wojskową w świadectwo pracy 🙂 Obecnie jest to przeżytek dawnych czasów z uwagi na zniesienie powszechnego obowiązku obronnego, ale zdarzają jeszcze sytuacje, że w niektórych „starych” zakładach ustają stosunki pracy z pracownikami, którzy w trakcie swojej pracy odbywali jeszcze obowiązkową służbę wojskową.

Co ciekawe  do pracy w szczególnych warunkach wlicza się okres odbytej służby wojskowej pod warunkiem, że pracownik w ciagu 30 dni od przejścia do rezerwy wrócił do pracy. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 16 października 2013 r. (sygn. akt II UZP 6/13, OSNP 2014/3/42): „Czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (…)”

4) Okresy pracy i nauki zagranicą 

Pracownikowi, aby został uwzględniony zagraniczny staż pracy musi na tą okoliczność przedstawić odpowiednie dokumenty. Zazwyczaj będzie to dokument równoważny polskiemu świadectwu pracy lub zaświadczenie o pracy i ubezpieczeniu. Natomiast jeśli chodzi o uznanie zagranicznego wykształcenia pomiędzy Rzeczpospolitą i drugim krajem musi być podpisana międzynarodowa umowa bilateralna o uznaniu dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych. Obecnie uznawane są dokumenty pochodzące z krajów:
Armenia, Austria, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chiny, Chorwacja, Czechy, Estonia, Francja, Kazachstan, Kirgistan, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Kuba, Libia, Litwa, Łotwa, Macedonia, Mołdawia, Mongolia, Niemcy, Rosja, Rumunia, Serbia i Czarnogóra, Słowacja, Słowenia, Syria, Tadżykistan, Ukraina, Uzbekistan, Węgry, Wietnam, oraz  państw nieistniejących: Czechosłowacja, Jugosławia, NRD, ZSRR.
Uwaga! Każdorazowo należy sprawdzić do kiedy była lub jest zawarta umowa międzynarodowa!!! Jeśli pomiędzy Polską a drugim krajem nie obowiązuje już umowa międzynarodowa to dyplomy podlegają nostryfikacji!

Przykład: Podstawę prawną do uznawania świadectw, dyplomów, stopni i tytułów naukowych uzyskanych na terenie Rosji do dnia 25 września 2005 r. stanowi Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r., Nr 4, poz. 14 i 15/, a także – do dnia 6 sierpnia 2004 r. – tzw. Konwencja Praska z 1972 r. Wszystkie dokumenty, które zostały wydane w okresie obowiązywania konwencji i/lub porozumienia, i spełniają określone w nich warunki, są nadal uznawane za równoważne z ich polskimi odpowiednikami. Wyjątek stanowią dyplomy lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, lekarza weterynarii lub architekta (dowiedz się, dlaczego).

Stwierdzenie równoważności dyplomów i stopni naukowych uzyskanych w Rosji po 25 września 2005 r. oraz dyplomów lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, lekarza weterynarii i architekta możliwe jest jedynie po przeprowadzeniu odpowiednio nostryfikacji dyplomu albo nostryfikacji stopnia. (źródło: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/umowy-dwustronne-dotyczace-uznawalnosci-wyksztalcenia, dostęp: 11.09.2021 r.).

5) Okresy pracy w gospodarstwie rolnym

Problematykę tą reguluje ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.

1.Ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także:

1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,

2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,

3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, o których mowa powyżej, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie (- słowo klucz) prawa do urlopu wypoczynkowego lub innego świadczenia przysługującego z upływem roku pracy lub okresu krótszego niż jeden rok. I tutaj na chwilę się zatrzymajmy, bowiem jest to przepis martwy! Należy go uważnie przeczytać. Przepis ten stanowi, że do stażu urlopowego nie wlicza się okres pracy w gospodarstwie rolnym w pierwszym roku pracy, a więc w okresie nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego (zob. art. 153 kp). Natomiast po pierwszym roku pracy pracownikowi okres pracy w gospodarstwie rolnym będzie wliczany normalnie do stażu urlopowego.

Jak należy udokumentować pracę w gospodarstwie rolnym? Na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy. A więc do stażu nie zaliczamy okresów opłacenia składek KRUS i nie pobieramy zaświadczenia na tą okoliczność.

Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie. W takim wypadku okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne.

6) Okresy pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych

Problematykę tą reguluje art. 79 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Okresy pobierania zasiłku i stypendium  wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okres ten wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego.

Okresów pobierania zasiłku i stypendium nie wlicza się jednak do:

  1. okresów wymaganych do nabycia prawa oraz ustalania wysokości i okresu pobierania zasiłku;
  2.  okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego;
  3. stażu pracy określonego w odrębnych przepisach, wymaganego do wykonywania niektórych zawodów.

Należy ponownie zwrócić uwagę na art. 79 ust. 2 pkt 2 w/w ustawy. Okresy pobierania zasiłku i stypendium nie warunkują nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego. Okres odbywania stażu absolwenckiego przez pracownika czy też okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych będzie wliczany do okresu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie może być wliczony do okresu warunkującego nabycie prawa do urlopu. Natomiast okres, kiedy osoba była bezrobotna i nie miała prawa do zasiłku, nie ma wpływu ani na wymiar urlopu, ani na nabycie prawa do niego (pismo wydane przez: Główny Inspektorat Pracy Departament Prawny, GNP-110-4560/07/PE, Stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy z lipca 2007 r. w sprawie wliczania okresu pobierania stypendium i zasiłku dla bezrobotnych do stażu pracy, od którego zależy nabycie prawa i wymiar urlopu wypoczynkowego, Rzeczposp. DF 2007, nr 7, str. 160).

Przykład: Pracownik został po raz pierwszy zatrudniony w życiu. Ukończył studia wyższe (przelicznik 8 lat), był na stażu z PUP przez okres 1 roku, dwa razy po 6 miesięcy (1 rok do stażu urlopowego). Będzie on nabywać prawo do 1/12 z 20 dni urlopu wypoczynkowego (art. 153 kp). Nie mniej jednak będzie miał już staż urlopowy wynoszący 9 lat, a więc po przepracowaniu roku będzie miał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego.

Słowem podsumowania warto zapamiętać rozróżnienie pojęć nabycie praw do urlopu a wymiar urlopu 😉 Na pewno pomoże Ci to w pracy.

Urlop osoby niepełnosprawnej

O urlopie wypoczynkowym osoby niepełnosprawnej przeczytasz

TUTAJ

 

Urlop zaległy i przedawnienie urlopu

Urlopu wypoczynkowego należy udzielić pracownikowi w roku, w którym nabył do niego prawo. Natomiast jeśli urlop ten nie zostanie wykorzystany przechodzi na rok następny jako tzw. urlop zaległy. Przepis art. 168 kp stanowi, że urlopu zaległego należy pracownikowi udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Często zdarza się, że pracownicy nie chcą wykorzystywać swoich urlopów zaległych. Jakie przyświecają im w tym cele, to już ich sprawa. Nie oznacza to, że pracodawca ma związane ręce, bowiem to na nim ciąży obowiązek udzielenia urlopu zaległego. Na przeciw tym problemom wyszedł Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2005 r., sygn. akt I PK 124/05 stwierdził jednoznacznie, że pracodawca ma prawo wysłać pracownika na urlop zaległy nawet bez jego zgody.

Prawo do urlopu wypoczynkowego.jest roszczeniem pracownika względem pracodawcy, co za tym idzie jak każde roszczenie w prawie cywilnym ulega przedawnieniu wraz z upływem określonego czasu przewidzianego przez przepisy. I tak zgodnie z art. 291 § 1 kp roszczenia ze stosunku pracy, a więc żądanie urlopu ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Wymagalność roszczenia jest określana na dzień 30 września roku następnego po roku nabycia urlopu (tutaj muszę przywołać odpowiednie stanowisko doktryny i orzecznictwo, zob. A. Kosut [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 114-304(5), wyd. V, red. K. W. Baran, Warszawa 2020, art. 152: „w wyroku z 11.04.2001 r., I PKN 367/00 22 , Sąd Najwyższy ponownie przyjął, że roszczenie o urlop przedawnia się z upływem lat 3 od dnia, w którym stało się wymagalne, przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego (obecnie z końcem września), jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (art. 168 k.p.)”.

Ale uwaga! Zgodnie z art. 293 (1) kp bieg przedawnienia roszczenia o urlop wypoczynkowy nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas korzystania z urlopu wychowawczego.

Przykład: Pracownica nie wykorzystała zaległego urlopu za rok 2016, ponieważ przeszła na L4, następnie urodziła dziecko i przebywała na urlopie macierzyńskim, następnie rodzicielskim oraz wychowawczym. Do pracy powróciła w dniu 15 czerwca 2021 r. Urlop za rok 2016 nie uległ przedawnieniu, za okres L4 i urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze, zaś za rok 2021 urlop zostanie obliczony proporcjonalnie. Dlaczego? Przeczytaj mój wpis blogowy dotyczący ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego po urlopie wychowawczym:

WPIS

Pozdrawiam, Karolina Niedzielska

Witaj na moim Blogu!

Pokazuję, że kadry i płace można kochać! Pomagam pracodawcom
i pracownikom. 

sprawdź sklep

kategoria czas pracy

kategoria
obowiązki pracodawcy

kategoria
dokumentacja pracownicza

Pobierz bezpłatnie

Popularne na blogu

Mam na imię Karolina!

kategoria czas pracy

kategoria
dokumentacja pracownicza

kategoria
obowiązki pracodawcy

Pobierz bezpłatnie

Dołącz do kursu

Popularne na blogu

Logowanie do platformy

Powrót do strony 

Zatrudnianie cudzoziemców 

10.11.2025-17.11.2025

kursy zawodowe z certyfikatem i zaświadczeniem

Kierownik działu kadr i płac edycja VII

Start 15.11.2025

EDYCJA VII

Start 15.11.2025

EDYCJA III

KadrY i płace w oświacie

KadrY w oświacie

PŁACE w oświacie - 24.01.2026

specjalista ds. kadr, specjalista ds. płac edycja wieczorowa 

EDYCJA WIECZOROWA

Pracownik młodociany - co trzeba wiedzieć? - 06.11.2025

Dołącz bezpłatnie - tylko 500 miejsc

Promocyjna oferta 

Pakiet szkoleń HIT - 28-30.10.2025

EDYCJA WIECZOROWA

szkolenia 

Zaliczenie do stażu pracy umów cywilnoprawnych i innych okresów - skutki dla pracodawców i pracowników - 20.11.2025