Przepisy kodeksu pracy w sposób wyczerpujący określają zasady dokonywania wypowiedzeń oraz okresy ich trwania. Jednakże prawo pracy jest częścią prawa cywilnego, a więc prawa prywatnego, co w praktyce oznacza, że rzadko można spotkać tzw. przepisy bezwględnie obowiązujące. Co to są przepisy bezwględnie obowiązujące??? Oznacza to, że przepis należy stosować literalnie, czyli tak jak on brzmi, bez ingerencji w jego treść przez pracodawcę czy pracownika, np. zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę.

Na gruncie kodeksu pracy mamy również przepisy względnie obowiązujące (tzw. semiimperatywne), które oznaczają, że strony stosunku pracy mogą w nie ingerować i w sposób swobodny (choć nie dowolny), kreować obowiązki i uprawnienia, np. pracodawca w swoich przepisach wewnątrzzakłądowych może uregulować uprawnienie pracowników do odpłatności za dyżur w domu lub określić dodatek nocny w wysokości 20 % stawki wynagrodzenia pracownika.

Przez pewien czas istniał spór czy okresy wypowiedzenia są przepisami bezwględnie obowiązującymi czy względnie. Tym samym czy strony stosunku pracy mogą skracać lub wydłużać okres wypowiedzenia czy też nie?

Okres wypowiedzenia

Często w praktyce kadrowej można spotkać pogląd, że są to jedynie obowiązujące okresy wypowiedzenia i nie można ich ani skracać ani wydłużać przez czynności prawne lub inne zdarzenia. Także jeśli chodzi o sądownictwo, długo dominował pogląd, że „przepisy o okresach wypowiedzenia mają charakter bezwzględnie obowiązujący i w rezultacie ustalone w nich okresy wypowiedzenia są okresami sztywnymi. Po 1990 r. Sąd Najwyższy stopniowo odchodził od tezy o sztywnych okresach wypowiedzenia ustalonych w Kodeksie pracy. W uchwale z 9 listopada 1994 r., I PZP 46/94 Sąd Najwyższy uznał, że zastrzeżenie w umowie o pracę zawartej na czas nieokreślony dwunastomiesięcznego okresu wypowiedzenia tej umowy przez pracodawcę jest dopuszczalne na podstawie art. 18 § 2 k.p.” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2014 r., II PK 175/13).

Skrócenie okresu wypowiedzenia

Możliwości skrócenia okresu wypowiedzenia następuje:

1. z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca (art. 36 ( § 1 k.p.),
2. na zgodny wniosek strony po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy (art. 36 § 6 k.p.),
3. w postanowieniu umowy o pracę, na podstawie art. 36 § 1 pkt 3 kp lub art. 34 w zw. z art. 18 k.p.

W postanowieniach umów o pracę, na podstawie art. 36 § 1 pkt 3 kp lub art. 34 w zw. z art. 18 k.p., istnieje możliwość innego uregulowania okresu wypowiedzenia, niż to wynika z przepisów prawnych. Tym samym istnieje pewna swoboda ustalania okresu wypowiedzenia. Możliwa jest sytuacja, że pracownik będzie świadczył pracę już ponad 3 lata dla jednego pracodawcy, a jego okres wypowiedzenia, wynikający z umowy będzie to 1 miesiąc. Najważniejsza jest w tym wypadku okoliczność, aby odmienne postanowienia umowne, nie naruszały praw pracownika i nie były mniej korzystne, które wynikają bezpośrednio z przepisów prawa pracy.”

Źródło: INFOR

Powyższe założenia należy odnieść również do wydłużenia okresu wypowiedzenia.

UWAGA!!!!

Pamiętaj, że jeśli w okresie wypowiedzenia umowy na czas określony/ nieokreślony, gdzie ten okres uzależniony jest od stażu zakładowego może zdarzyć się, że zostanie wydłużony. Przykład:

Pracownik zatrudniony jest od 1 marca 2020 r. na czas nieokreślony W dniu 25 sierpnia 2020 r. składa on wypowiedzenie. Na dzień złożenia wypowiedzenia jego staż zakładowy nie wynosi 6 miesięcy, a więc wypowiedzenie to 2 tygodnie. Jednakże z dniem 31 sierpnia 2020 r. uzyska staż zakładowy wynoszący 6 miesięcy, a więc okres wypowiedzenia zacznie się 1 września i skończy 30 września.

Czy są konsekwencje za zastosowanie okresu wypowiedzenia niezgodne z prawem i wolą stron?

Chcesz dowiedzieć się jak wypowiadać umowę o pracę na czas nieokreślony? Pobierz darmowego e-booka.

KLIKNIJ TUTAJ

Podoba Ci się wpis? Zostaw komentarz!

Chcesz, abym poruszyła inne tematy? Zostaw propozycję w komentarzu na Facebooku i udostępnij wpis.

Karolina Niedzielska

Facebook: Kwadrans z HR – Karolina Niedzielska