Tematyka nadgodzin nie jest wcale prostym i łatwym zagadnieniem na gruncie kodeksu pracy. Popełnienie choć najmniejszego błędu w tej materii bardzo często ma opłakane konsekwencje. Co więcej w pragmatykach służbowych jakimi są, np. ustawa o pracownikach samorządowych, Karta Nauczyciela, ustawa o szkolnictwie wyższym, ustawa o służbie cywilnej. Właśnie w tej ostatniej, z dniem 1 stycznia 2024 r. weszły w życie dość znaczące zmiany w zakresie rozliczania nadgodzin i uprawnień pracowników służby cywilnej w tej materii.
Pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną w porze nocnej przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze. Do końca grudnia 2023 r. prawo do otrzymania rekompensaty za pracę w nadgodzinach przysługiwało pracownikowi i urzędnikowi służby cywilnej jedynie w postaci czasu wolnego. Natomiast od 1 stycznia 2024 r. pracownicy ci otrzymają możliwość wyboru, czyli czasu wolnego albo wynagrodzenia.
Jednak należy zauważyć, że pierwszeństwo w dalszym ciągu będzie miało rozliczenie w postaci czasu wolnego. Wynagrodzenie będzie przyznawane jedynie na wniosek. Zgodnie z art. 97 i dodanym ustępem 11 wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 6-8a, na wniosek członka korpusu służby cywilnej, dyrektor generalny urzędu może przyznać zamiast czasu wolnego albo dnia wolnego.
Od 1 stycznia 2024 r. wszedł także w życie ust. 8 a art. 97 ustawy o służbie cywilnej. Przepis ten stanowi, że osobie zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej, z wyłączeniem dyrektora generalnego urzędu i kierownika urzędu, za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną na polecenie przełożonego w:
1) porze nocnej,
2) dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy,
3) niedzielę i święto albo w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w niedzielę i święto
– przysługuje czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej wyższymi są stanowiska:
1) dyrektora generalnego urzędu;
2) kierującego departamentem lub komórką równorzędną w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędzie ministra, urzędzie obsługującym przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów, urzędzie centralnego organu administracji rządowej oraz kierującego wydziałem lub komórką równorzędną w urzędzie wojewódzkim, a także zastępcy tych osób;
3) wojewódzkiego lekarza weterynarii i jego zastępcy;
3a) powiatowego lekarza weterynarii i jego zastępcy;
3b) wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i jego zastępcy;
4) kierującego komórką organizacyjną w Biurze Nasiennictwa Leśnego, a także zastępcy tej osoby;
5) dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, a także zastępcy tych osób.
Pracownicy ci także, będą mogli wnioskować o wypłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Jednak pierwszeństwo będzie miało rozliczenie w postaci czasu wolnego.
Zmianami nie zostali objęci dyrektorzy generalni oraz kierownicy urzędów. Ustawodawca w treści uzasadnienia projektu ustawy zmieniajacej jest do podyktowane koniecznością zachowania spójności z ogólnymi przepisami prawa pracy, zgodnie z którymi osobom zarządzającym zakładem pracy w imieniu pracodawcy nie przysługuje rekompensata za godziny nadliczbowe.
Pozdrawiam, Karolina Niedzielska
