Wydawać, by się mogło że okresy wypowiedzenia umowy o pracę są przepisami sztywnymi, bezwzględnie obowiązującymi, w które nie można ingerować, by móc je skrócić. Nic bardziej mylnego. W niniejszym wpisie blogowym przeanalizuje możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia.
Okres wypowiedzenia może ulec skróceniu lub wydłużeniu – wszystko zależy od woli stron i zaistnienia określonych okoliczności wynikających z przepisów. Okresy wypowiedzenia zawarte w Kodeksie pracy mają charakter minimalny (Zob. Z. Góral, Konstrukcja prawna [w:] Góral Z., Prusinowski P., Stefański K., Włodarczyk M., Wypowiedzenie stosunku pracy, Warszawa 2018, s. 76).
Możliwości skrócenia okresu wypowiedzenia są następujące:
- z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres 3-miesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca (art. 36 (1) § 1 kp) – skrócenia tego może dokonać pracodawca;
- na zgodny wniosek stron po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich można ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy (art. 36 § 6 kp);
- w postanowieniu umowy o pracę, na podstawie art. 36 § 1 pkt 3 kp lub art. 34 w zw. z art. 18 kp, skrócenie będzie dotyczyło zarówno wypowiedzenia dokonanego przez pracownika, jak i przez pracodawcę.
W postanowieniach umów o pracę na podstawie art. 36 § 1 pkt 3 kp lub art. 34 w zw. z art. 18 kp istnieje możliwość uregulowania okresu wypowiedzenia w inny sposób niż to wynika z przepisów prawnych (zob. wyrok SN z dnia 26 marca 2014 r., II PK 175/13, LEX nr 1455115). Tym samym pojawia się pewna swoboda ustalania okresu wypowiedzenia. Możliwa jest sytuacja, że pracownik będzie świadczył pracę już ponad 3 lata dla jednego pracodawcy, a jego okres wypowiedzenia, wynikający z umowy, wyniesie 1 miesiąc. Najważniejsza jest w tym przypadku okoliczność, aby odmienne postanowienia umowne nie naruszały praw pracownika i nie były mniej korzystne od tych, które wynikają bezpośrednio z przepisów prawa pracy.
Skróceniu okresu wypowiedzenia przy likwidacji, ogłoszeniu upadłości pracodawcy
Zgodnie z art. 36 (1) § kp jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca.
Jest to szczególna sytuacja, albowiem za okres skróconego wypowiedzenia przysługuje odszkodowanie, a ten wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
Skrócenia wypowiedzenia można dokonać jedynie w oświadczenie woli złożonym przez pracodawcę, czyli w wypowiedzeniu. Późniejsze skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe jedynie w trybie art. 36 § 6 kp.
Co więcej skrócić okres wypowiedzenia można także w przypadku wypowiedzenia z innych przyczyn niedotyczących pracowników, np. wskutek likwidacji stanowiska pracy, redukcji etatów (zob. K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2025, art. 36(1)).
Warto zwrócić uwagę na swoistą dychotomię okresów, które będą wliczane do stażu pracy. Bowiem umowa o pracę rozwiązuje się z upływem skróconego okresu wypowiedzenia, natomiast okres za który będzie przysługiwać odszkodowanie będzie okresem niewykonywania pracy, który będzie wliczany do stażu pracy.
Skrócenie okresu wypowiedzenia na mocy porozumienia stron
W przeciwieństwie do art. 36 (1) kp strony stosunku pracy mogą po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy. Nie ma znaczenia, która ze stron złożyła wypowiedzenie. Jednak by móc skrócić okres wypowiedzenia potrzebne jest zgodne oświadczenie dwóch stron. Ponadto za skrócony okres wypowiedzenia nie przysługuje odszkodowanie. Ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.
Skrócenie okresu wypowiedzenia na podstawie art. 36 § 6 kp nie skutkuje zamknięciem drogi sądowej dochodzenia roszczeń przez pracownika za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy (Uchwała SN(7) z 24.02.1994 r., I PZP 57/93, OSNC 1994, nr 7-8, poz. 144). Tym samym należy przyjąć, że zgodne oświadczenie o wcześniejszym zakończeniu okresu wypowiedzenia nie konwaliduje błędów w samym wypowiedzeniu.
Pozdrawiam, Karolina Niedzielska
