Przeniesienie urlopu wypoczynkowego

Każda umowa o pracę jest osobnym stosunkiem pracy, co w praktyce oznacza, że po zakończonej każdej umowie, niezależnie od podstawy zakończenia stosunku pracy, należy wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Wynika to wprost z art. 171 § 1 kodeksu pracy, który stanowi, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

---

Nie mniej jednak ustawodawca przewidział pewien wyjątek od tej ogólnej zasady, który znajdziemy już w treści art. 171 § 3 kp. Przepis ten przewiduje, że pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Tym samym można przenieść urlop na kolejną umowę o pracę zawartą pomiędzy tymi samymi stronami, ale pod pewnymi warunkami:

1. Strony muszą się co do przeniesienia dogadać i zawrzeć odpowiednie porozumienie / oświadczenie,
2. umowy / stosunki pracy muszą nastąpić po sobie bezpośrednio.

Jaki urlop można przenieść?

Przenieść można, co do zasady każdy urlop wypoczynkowy, chyba że przepis stanowi inaczej.

Tym samym przeniesieniu podlega urlop podstawowy, bieżący, zaległy, a także dodatkowy.

Jeśli chodzi o dodatkowy urlop to w pierwszej kolejności należy zapoznać się z przepisami. I tak jeśli chodzi o urlop dodatkowy pracownika niepełnosprawnego w stopniu znacznym lub umiarkowanym będzie podlegać on przeniesieniu. Wynika to z delegacji ustawowej zawartej w art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 44), który stanowi, że sprawach nieunormowanych przepisami ustawy stosuje się Kodeks postępowania administracyjnego, Kodeks cywilny oraz Kodeks pracy. W związku z tym urlop przeniesiemy na podstawie art. 66 ust. 1 w zw. z art. 171 § 3 kp.

Tak jak napisałam powyżej, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z przepisami, albowiem nie każdy urlop dodatkowy będzie miał podobne konstrukcje do urlopu dla pracownika niepełnosprawnego. I tak zgodnie z art. 35 ust. 5 Dodatkowy urlop, o którym mowa w ust. 1 i 2, wykorzystuje się w całości w roku kalendarzowym, w którym weteran oraz weteran poszkodowany pozostający w stosunku pracy mają do niego prawo, w terminie uzgodnionym z pracodawcą. Za niewykorzystany urlop nie przysługuje ekwiwalent pieniężny. ust. 6. Do dodatkowego urlopu, o którym mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 154², art. 172 oraz art. 172¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2112). Tym samym urlop dla weterana niewykorzystany przepada, nie przysługuje za niego ekwiwalent, a więc nie podlega także przeniesieniu w trybie art. 171 § 3 kp. Ponadto należy zwrócić uwagę na na ustęp 6, który zawiera normę odsyłającą do kodeksu pracy, ale tylko do poszczególnych przepisów, a nie tak jak miało to miejsce w ustawie o rehabilitacji do całej regulacji.

Bezpośredniość umów

Zaobserwowałam w przestrzeni internetowej kadrowo – płacowej wiele pytań dotyczących przerwy pomiędzy zatrudnieniami. Pamiętaj! Nie ma czegoś takiego w prawie pracy jak kontynuacja zatrudnienia.

Pytania dotyczą tego, czy przerwa może wynosić 1 dzień, 2 dni albo i więcej. Odpowiedź brzmi: NIE.

Dlaczego? Wynika to z wykładni językowej słowa bezpośredni, oznacza: znajdujący się bardzo blisko, niczym nieprzedzielony (https://sjp.pwn.pl/sjp/bezposredni;2443986.html, dostęp: 28.03.2024 r.). podnosząc to na przepis art. 171 § 3 kp, bezpośredni oznacza nieprzedzielony żadnym dniem, żadnym innym stosunkiem, np. umową cywilnoprawną.

Jak wskazuje Profesor Lech Morawski w swojej publikacji: Zasady wykładni prawnej: “Impretator powinien opierać się na rezultatach wykładni językowej i dopiero, gdy ta prowadzi do nie dających się usunąć wątpliwości korzystać z wykładni systemowej, jeśli natomiast również wykładnia systemowa nie doprowadziła do usunięcia wątpliwości interpretacyjnych, to wolno się posłużyć wykładnia funkcjonalną” ( L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2009, s. 74).

Tym samym zgodnie z zasadami pierwszeństwa wykładni językowej i subsydiarności wykładni funkcjonalnej i systemowej, wykładnia językowa słowa: “bezpośredni” dała jasny rezultat, nie zawiera żadnych luk, jest pewna, a co za tym idzie na ma konieczności sięgania do innych technik wykładni prawnej (interpretatio cassat in Claris).

Przeniesienie urlopu wypoczynkowego a świadectwo pracy

Pojawia się także ciekawa sytuacja, o którą ostatnio zapytali mnie moi kursanci. Mianowicie może być taka sytuacja, że nie wypłacimy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, albowiem został on przeniesiony, a trzeba będzie wydać świadectwo pracy. Jak to możliwe?

Zgodnie z art. 97 § 1 kp w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy wciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. (…)

Należy zauważyć, że świadectwo pracy wydajemy, gdy kolejna umowa został zawarta po upływie 7 dni od ustania poprzedniej. Zatem jak jest możliwe wydanie świadectwa pracy, gdy przepis dotyczący przeniesienia urlopu stanowi, że umowy muszą bezpośrednio po sobie? Mianowicie należy sięgnąć do dalszych postanowień art. 97, czyli do § 1 (1) kp. Przepis ten przewiduje, że w przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy. Zaś § 1 (2) stanowi, że w tym przypadku pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Tym samym jest możliwe przeniesienie urlopu i wydanie świadectwa na wniosek pracownika. Co w takim wypadku napisać w świadectwie w punkcie dotyczącym urlopu? Prawdę: przeniesiono w trybie art. 171 § 3 kp.

Udokumentowanie przeniesienia

Jak art., 171 § 3 kp stanowi przeniesienie ma odbyć się, gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. W jakiej formie mają się strony porozumieć? W formie pisemnej. Wynika to z faktu, ze zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. poz. 2369 z późn. zm.), a dokładniej § 3 pkt 3 lit. C, w części C przechowujemy dokumenty dotyczące niewypłacenia pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Tym samym żadne ustane porozumienie albo postanowienie w kolejnej umowie o pracę nie może być zawarte.

Taki wzór znajdziecie w mojej BIbliotece Kadrowca:

Biblioteka kadrowca

Przeniesienie urlopu pomiędzy pracodawcami

Przepisy kodeksu pracy milczą na temat możliwości przeniesienia urlopu pomiędzy pracodawcami. jednak istnieje taka możliwość. Wynika to z orzecznictwa Sądu Najwyższego.

O możliwości przeniesienia urlopu wypoczynkowego pomiędzy pracodawcami pisałam w mojej książce Dokumentacja pracownicza: https://karolinaniedzielska.pl/ksiazki

Jako ciekawostkę historyczną mogę wskazać, że przed kodeksem pracy, który pochodzi z 1974 roku (wejście w życie 1.01.1975 r.) na gruncie systemu prawa pracy funkcjonowało kilka ustawa, które regulowały najważniejsze aspekty stosunków pracy, w tym także urlopy. I właśnie w tych starych przepisach istniała możliwość przeniesienia urlopu. Po wejściu w życie kodeksu, pomimo braku jasnej regulacji stosowano nadal taka możliwość, o czym świadczy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1980 r. I PRN 124/80, OSNC 1981/6/113. Nowy zakład pracy nie przejmuje obowiązku udzielenia urlopu wypoczynkowego, do którego pracownik nabył prawo w poprzednim zakładzie pracy, chociażby stosunek pracy w dotychczasowym zakładzie został rozwiązany na mocy porozumienia stron w wyniku porozumienia zakładów pracy, chyba że porozumieniem między zakładami – za zgodą zainteresowanego pracownika – objęto obowiązek nowego zakładu udzielenia pracownikowi niewykorzystanego urlopu, do którego nabył prawo w dotychczasowym zakładzie. Porozumienie takie umieszcza się w części C akt osobowych prowadzonych przez pracodawcę, u którego pracownik nabył prawo do urlopu wypoczynkowego, oraz w części B akt osobowych prowadzonych przez pracodawcę, u którego pracownik wykorzysta przeniesiony urlop. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zamiast porozumienia odpowiednia wzmianka o urlopie została zawarta w umowie o pracę u kolejnego pracodawcy lub w informacji dotyczącej warunków zatrudnienia. 

Jednak wiem, że organy kontroli podchodzą do tego zagadnienia różnie. W tym wypadku radziłabym, aby skontaktować się ze swoim właściwym miejscowo Inspektoratem Państwowej Inspekcji Pracy.

Pozdrawiam, Karolina Niedzielska