Zgodnie z ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, pracownikowi, który został zwolniony w ramach zwolnień grupowych przysługuje odprawa zależna od stażu zakładowego. Staż zakładowy w takim wypadku ustala się z całego okresu zatrudnienia niezależnie od przerw i ich przyczyn, analogicznie jak w przypadku ustalania okresu wypowiedzenia umowy o pracę.
Zwolnieniem grupowym w rozumieniu ustawy są w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
2) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
3) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
W przypadku omawianej odprawy nie czyni się żadnej adnotacji w świadectwie pracy, albowiem prawo do niej wynika z konkretnego stosunku pracy. Tym samym pracownik w trakcie całego swojego zatrudnienia będzie miał do niej prawo u innych pracodawców, jeśli oczywiście zostaną spełnione przesłanki ustawowe.
Odprawa przysługuje również w przypadku zwolnienia indywidualnego w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w przypadku zwolnień grupowych.
Nie można wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w ramach zwolnień grupowych lub zwolnień wynikających z przyczyn niedotyczących pracowników:
1) któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, pracownicy w ciąży, pracownikowi w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego;
2) będącemu członkiem rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego;
3) będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej;
4) będącemu członkiem zakładowej organizacji związkowej, upoważnionemu do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy;
5) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej;
6) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawicielem pracowników w spółce europejskiej;
7) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawicielem pracowników w spółdzielni europejskiej;
8) będącemu członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek;
9) będącemu społecznym inspektorem pracy;
10) powołanemu do odbycia czynnej służby wojskowej, służby zastępczej, zasadniczej służby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego;
11) będącemu członkiem rady pracowników lub określonym w porozumieniu, o którym mowa w art. 24 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. poz. 550, z 2008 r. poz. 584 oraz z 2009 r. poz. 805), przedstawicielem pracowników uprawnionym do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
W przypadku omawianej odprawy ma ona niejako charakter odszkodowawczy. Ma na celu rekompensatę za niezawinioną utratę pracy przez pracownika. Należy pamiętać, że odprawa ta też przysługuje w przypadku, gdy pracownik rozwiązał stosunek pracy z winy pracodawcy, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników. Taki wniosek płynie z treści art. 55 § 3 kp (K. W. Baran, M. Lekston [w:] K. W. Baran, M. Lekston, Komentarz do ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników [w:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, Warszawa 2019, art. 8). Warto także zwrócić uwagę, że ustawa zawiera zamknięty katalog podstaw rozwiązania stosunku pracy, a więc jest to wypowiedzenie lub porozumienie stron. Tym samym jeśli upłynie okres, na który umowa była zawarta odprawa nie przysługuje, nawet jeśli niezawarcie kolejnej umowy z pracownikiem będzie wynikać z przyczyn niedotyczących pracownika.
Odprawa przysługuje niezależnie od rodzaju umowy o pracę zawartej z pracownikiem. Nie mniej jednak z uwagi na fakt, że przepisy nie przewidują obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia przez pracodawcę może to powodować problemy dowodowe. Jeśli pracownik zna sytuację finansową pracodawcy i będzie z niej wynikać przyczyna wypowiedzenia leży po stronie pracodawcy, np. z uwagi na sytuację ekonomiczną może dochodzić prawa do odprawy (Ibidem).
Odprawa ta przysługuje również w przypadku braku akceptacji przez pracownika zaproponowanych warunków pracy i płacy w wypowiedzeniu zmieniającym (Por. wyrok SN z 9.11.1990 r., I PR 335/90, LEX nr 13607; wyrok SN z 1.04.2015 r., I PK 211/14, LEX nr 1745824; wyrok SN z 22.01.2015 r., III PK 55/14, 1677804 i inne). W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się niejednoznaczność prawa do odprawy w takim wypadku. Jeśli pracownikowi zaproponowano odpowiednie warunki pracy i płacy to odmowa ich przyjęcia może w niektórych, indywidualnych przypadkach traktowana jako współprzyczyna ustania zatrudnienia, a więc odprawa nie będzie przysługiwać.
Pracodawca zobowiązany jest do wypłaty odprawy w dniu jej nabycia, a więc w dniu ustania zatrudnienia ( Zob. wyrok SN z 3.10.1990 r., I PP 277/90, OSP 1991/5, poz. 127, K. W. Baran, M. Lekston [w:] K. W. Baran, M. Lekston, Komentarz do ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników [w:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, Warszawa 2019, art. 8). Bardzo częstym błędem popełnianym przez pracodawców jest wypłata świadczeń byłemu pracownikowi zgodnie z terminem wypłaty wynagrodzenia za pracę. W takim wypadku pracownikow przysługują odsetki za opóźnienie od dnia następnego po dniu ustania stosunku pracy (art. 481 kc w zw. z art. 300 kp)- wyrok SN z 21.10.1999 r., I PKN 320/99, OSNP-wkł. 2000/9, poz. 8.
KAROLINA NIEDZIELSKA
Witaj na moim Blogu!
Pokazuję, że kadry i płace można kochać! Pomagam pracodawcom
i pracownikom.
Mam na imię Karolina!
| Regulamin
Polityka prywatności
Obserwuj mnie!
Właścicielka własnej praktyki prawnej, wykładowczyni na uczelniach wyższych oraz czynny szkoleniowiec.
Przenieś do góry
Logowanie
NOWa platforma
Logowanie
Poprzednia platforma
Logowanie do platformy
Powrót do strony
Specjalista ds. płac edycja XVI
Poprzednia platforma
Dofinansowania z PFRON – 19.05.2024
EDYCJA XVII
Kurs specjalista ds. kadr i płac
Zdobądź kluczowe umiejętności w obszarach takich jak przepisy pracy, rozliczanie wynagrodzeń oraz administrowanie kadrami.
Specjalista ds. kadr
Specjalista ds. płac
Start 20-21.04.2024
Start 8-9.06.2024
Szkolenia jednodniowe
PROGRAM COMARCH OPTIMA 24.05.2024/27.05.2024
Nagranie wyzwania 27-29.02.2024
kursy video
Związki zawodowe w zakładzie pracy 25.05.2024
Restrukturyzacja zatrudnienia - zwolnienia grupowe 26.05.2024
Zarządzanie zasobami ludzkimi w dziale kadr i płac 29-30.06.2024 oraz 06-07.07.2024
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych 19.05.2024
Trudne przypadki na liście płac 18.05.2024